Onderstaande geeft een antwoord op vaak (of soms, of nooit) gestelde vragen, in de vorm van een interview.
Interview met de maker
Hallo Harry. Waar gaan we het allemaal over hebben?
We gaan praten over de plaatsen in Nederland, maar ook over de achtergronden van deze website.
En wat ik verder allemaal interessant vind. Maar dat hangt natuurlijk ook van de vragen af.
Okee. Wat is er op deze website te vinden?
Een overzicht van alle plaatsen in Nederland met vooral veel foto's.
Van iedere plaats foto's van een of meer plaatsnaamborden (blauw en/of wit en met al of niet een streep erdoor).
Daarnaast van de dorpen en steden 1 tot 3 foto's die je zo op een "groeten uit"-ansichtkaart zou kunnen zetten.
Iedere gemeente heeft een pagina.
Die pagina's zijn weer gegroepeerd per provincie, of soms per halve provincie omdat sommige provincies nogal veel gemeenten bevatten.
Wanneer is iets eigenlijk een plaats?
Goeie vraag. Er zijn verschillende plaatsenlijsten in omloop. Die lijsten spreken elkaar vaak tegen en geen enkele is compleet.
Daarom heb ik zelf maar een lijst gemaakt,
Daarbij ga ik trouwens wel uit van andere lijsten, zoals de officiële plaatsnamenlijst van de BAG (de administratie van de overheid) en de plaatsen die op de website van de Topografische Dienst vermeld staan.
Voor mijn eigen lijst is een plaats een plaats als het ter plaatse herkenbaar is als (afzonderlijke) plaats.
Daarbij let ik vooral op de plaatsnaambordjes.
En die plaatsnaambordjes bepalen de "categorie"?
Inderdaad. Er is blijkbaar een bepaalde rangorde in plaatsen.
Iedereen is het erover eens dat Amsterdam een plaats is (het wordt zelfs in onze grondwet genoemd), maar bij plaatsen als Koufurderrige wordt dat wat moeilijker.
Dan vraag ik me af: staat er een blauw bord? Staat er een wit bord? Zo niet, staat het dan misschien op een wegwijzer of paddenstoel?
Plaatsnamen die alleen op wegwijzers voorkomen hebben kennelijk een lagere "status", want de gemeente vond het niet de moeite waard om een eigen bordje te plaatsen.
Waarom zet men trouwens bij een plaats een naambordje neer?
Daar zijn verschillende redenen voor.
De eerste reden is verkeerstechnisch: de blauwe borden zijn verkeersborden die aangeven dat je in een bebouwde kom zit.
Dat heeft weer gevolgen voor de maximum snelheid, of fietsers van rechts voor gaan, waar je mag parkeren en dergelijke.
Een tweede reden is dat gemeenten aan bezoekers (toeristen) duidelijk willen maken waar een plaats ligt.
Daarvoor gebruiken ze dan meestal witte borden.
Sommige gemeenten geven de kleinste gehuchten een bord, omdat zo'n gehucht een bijzondere naam heeft, of omdat er een historisch verhaal achter zit.
En een derde reden, verwant met de tweede, is dat de bewoners zelf vaak zo trots op hun woonplaats zijn dat ze er graag bordjes zien staan.
Soms is het een politiek statement: door het plaatsen van eigen (blauwe of witte) borden geven ze expliciet aan dat ze niet geannexeerd zijn
door een naburige grotere plaats.
Hoeveel plaatsen zijn er eigenlijk in Nederland?
Als je heel ruim telt kom je op ongeveer 15000 (volgens de Topografische Gids waar ik straks nog meer over ga zeggen).
Maar lang niet alle plaatsen hebben een bord.
Het totaal aantal plaatsnamen op mijn site is 5375 (in juli 2013). Maar daar zitten ook wijken en stadsdelen bij.
De exacte getallen staan trouwens op de "Overzichten"-pagina.
Je kunt daar ook zien hoe de verdeling per provincie is.
Is er een minimaal aantal inwoners nodig om een plaats een plaats te laten zijn?
In principe niet. De kleinste plaats van Nederland bevat zelfs nul inwoners.
De plaats Koudekerke op Schouwen-Duiveland bevat alleen een kerktoren: de rest van het dorp is (eeuwen geleden al) verdronken.
Er staan wel witte plaatsnaamborden, dus telt de plaats voor mij gewoon mee als gehucht.
Op de site staan vele plaatsen vermeld van de categorie "gehucht zonder bord". Waarom vermeld je die?
Deze gehuchten komen vaak voor op landkaarten en worden in diverse lijsten genoemd.
Met de vermelding op deze site geef ik aan dat ik weet dat de "plaatsen" bestaan, ook al hebben ze geen bordjes.
In veel gevallen zijn bordjes ook helemaal niet nodig: vaak is er een straatnaam die gelijk is aan de gehuchtnaam.
Als die straat dan ook nog doodloopt kan er helemaal geen misverstand meer zijn waar het gehucht ligt.
Dus waarom zou je dan nog extra bordjes plaatsen waar dezelfde informatie op staat?
Het is trouwens best teleurstellend om na een lange zoektocht de conclusie te moeten trekken dat een gehucht geen bordjes heeft.
Vaak maak ik dan wel een foto van de omgeving of van een straatnaambord; dan heb ik de reis tenminste niet voor niks gemaakt.
Maar sommige gehuchten vermeld je weer niet?
Ik probeer zo "ruimdenkend" mogelijk te zijn. Maar sommige "plaatsen" blijken in de praktijk bij niemand meer als plaats herkend te worden.
Vooral in Brabant komt veel verspreide bebouwing voor, zodat je door de boerderijen de buurtschappen niet meer ziet.
Op de kaarten van de Topografische Dienst komen veel van dit soort gehuchten en "huizengroepen" voor.
Bij sommige plaatsen vermeld je als categorie "wijk", terwijl ik toch zou zeggen dat het om een dorp gaat.
Het komt nogal eens voor dat een dorp wordt geannexeerd door een grotere buur.
Dat wil zeggen dat zo'n dorp dan binnen de bebouwde kom van een andere stad of dorp komt te vallen.
In zo'n geval noem ik het een "wijk", terwijl het historisch gezien een "dorp" geweest is.
Betekent dit dat je ook alle wijken op de site hebt staan?
Ik denk dat mijn verzameling wijken bijna compleet is, althans voorzover ze met wijkborden aangegeven staan.
Ik heb geen volledig overzicht van alle stads- en dorpswijken in Nederland, met name van de wijken die nooit "dorp" of "gehucht" geweest zijn.
Dus ik moet het doen met borden die ik toevallig tegenkom en met informatie die mensen mij toesturen.
Vaak staan de namen van wijken op witte wegwijzers (en nergens anders).
Daar maak ik geen foto's van. Ten eerste zijn dat er erg veel (en ik heb geen idee hoeveel) en ten tweede vind ik de meeste wijkwegwijzers niet mooi genoeg voor een foto.
Wel ben ik in 2010 begonnen met het maken van foto's van stadswijken waar de naam van de wijk op straatnaambordjes te vinden is.
Amsterdam is daar ooit mee begonnen en enkele andere gemeenten, met name Almere, Den Haag en Utrecht, hebben dat voorbeeld gevolgd.
Ik denk dat ik inmiddels compleet ben (maar zeker weten doe ik dat niet...).
Ik zie bij veel plaatsen ook een foto staan van een einde-kombord (met een schuine streep door de plaatsnaam). Verzamel je zie ook?
Ja.
Vanaf het begin heb ik van sommige plaatsen een einde-kombord op de foto gezet in plaats van een begin-kombord.
In de loop der jaren heb ik alle begin-kombord-foto's toegevoegd en vanaf juni 2013 ben ik begonnen om van alle einde-komborden een foto te hebben.
Heeft iedere plaats dan een einde-kombord?
Nee, de meeste plaatsen die alleen met witte borden aangegeven staan, hebben geen wit bord met een streep erdoor.
Maar ook blauwe einde-komborden zijn soms nergens te vinden, vooral als plaatsen aan elkaar vastgegroeid zijn.
Vaak wordt dan alleen aangegeven dat je een nieuwe plaats binnenkomt, maar niet dat je de andere uitgaat.
Zo komen bijvoorbeeld alle toegangswegen van Voorburg uit in een andere bebouwde kom. Van zulke plaatsen heb ik dus geen einde-kombordfoto...
En dan heb je nog de complicatie dat sommige gemeenten nog heel oude borden hebben staan, de blauwe rechthoeken met schuine witte strepen, zonder plaatsnaam.
Die tellen bij mijn verzameling niet mee...
Waarom ben je aan deze website begonnen?
Het ontdekken en fotograferen van (het prachtige) Nederland is een van mijn hobby's.
Door mijzelf ten doel te stellen alle plaatsen minimaal 1 keer op de foto te hebben, had ik een reden om alle plaatsen in Nederland te gaan bezoeken.
Op die manier ben ik op plekjes geweest waar ik anders nooit zou komen. En dat zijn vaak verrassend mooie plekjes!
Ik ben trouwens een aantal jaren geleden begonnen met het op de foto zetten van alle wegnummers. Van A1 tot en met N999.
Maar daar was ik na een paar jaar wel mee klaar, vandaar deze nieuwe uitdaging.
Wanneer ben je ermee begonnen?
Sinds ik een digitale camera heb (en dat is zo ongeveer sinds er digitale camera's bestaan), ben ik al bezig met het maken van "ansicht-foto's".
Maar het idee om alle borden op de foto te zetten kwam pas in 2008 in me op.
Ik speelde al een tijdje met de gedachte, maar op 5 mei 2008 ben ik begonnen met het maken van foto's speciaal voor deze website.
Ik heb toen een autoreis gemaakt van Groningen naar Harmelen, zonder ook maar één kilometer autosnelweg te berijden.
En daarbij heb ik van iedere plaats die ik onderweg tegenkwam een bord op de foto gezet.
Door die reis kwam ik erachter dat het maken van zulke foto's verslavend leuk was en dat het best haalbaar was om binnen zo'n 2 jaar alle plaatsen op de foto te hebben.
Uiteindelijk bleek het zó verslavend te zijn dat ik al na 1 jaar van ruim 96% van de plaatsen een foto had.
Van augustus 2009 t/m augustus 2023 stond deze site op borden.plaatsengids.nl, dankzij de gastvrijheid van Frank van den Hoven.
Hoe ga je te werk? Ga je foto's maken als je in de buurt bent, of maak je er een leuk dagje uit van?
Allebei.
Zoals ik al zei, het ontdekken en fotograferen van Nederland is een van mijn hobby's.
Ik heb familie in Groningen wonen, terwijl ik zelf in de Randstad woon. Daarnaast ga ik geregeld naar België.
Ook moest ik voor mijn werk nog wel eens op uiteenlopende plekken in Nederland zijn.
Bij zulke reisjes denk ik vantevoren na hoe ik het best kan rijden.
Dat worden dus altijd ommetjes (als ik daar tenminste de tijd voor heb en als de hoeveelheid daglicht genoeg is voor redelijke foto's).
Maar vaak denk ik ook op een vrije dag: laat ik eens een leuk ritje maken.
Dan neem ik een vaag doel, bijvoorbeeld "omgeving Eindhoven", en dan zie ik wel of ik daar uitkom.
Ik heb altijd een lijst van plaatsen bij me waar ik nog geen foto van heb. En ik heb ook altijd mijn digitale camera bij de hand.
Zo heb ik dus altijd de mogelijkheid om mijn verzameling uit te breiden.
Hoe heb je daar allemaal tijd voor?
Eigenlijk heb ik daar niet zoveel tijd voor als ik eraan besteed...
Ik heb op dit moment geen relatie en geen kinderen, dat scheelt natuurlijk al een hoop.
Bovendien heb ik de luxe om niet full-time te hoeven werken.
Heb je alle foto's zelf gemaakt?
Nee, ik heb ook enkele foto's van anderen op de site gezet, bijvoorbeeld van mensen van wegenforum.nl.
Op het wegenforum heb ik ook veel van de foto's van deze site "voorgepubliceerd".
In het begin waren foto's van anderen zeer welkom, want ze zorgden ervoor dat ik direct al een vrij groot aantal foto's (ruim 300) op de site had
(samen met 28 foto's die ik zelf al eerder om andere redenen gemaakt had).
Langzamerhand ben ik veel foto's van anderen gaan vervangen door eigen foto's.
In juli 2009 kwam ik in contact met Matjan de Haan, die dezelfde hobby heeft.
Hij had een vrij complete verzameling foto's (niet on-line) en bleek nog enkele tientallen borden op de foto te hebben waarvan ik het bestaan niet wist!
Ik heb zijn foto's (met toestemming) op de site toegevoegd.
Sommige borden bleken alweer verdwenen te zijn; Matjans verzameling gaat terug tot 1999.
In 2013 staan er nog 63 foto's van Matjan op de site. Het zijn vooral foto's van verouderde of verdwenen borden, zoals Lelystadhaven.
Er zullen trouwens altijd wel foto's van anderen op deze site blijven, denk ik.
Ik zal bijvoorbeeld niet zo gauw naar een Waddeneiland gaan, speciaal om foto's van de bordjes te maken.
Behalve foto's zie ik ook andere informatie over een plaats, zoals externe linkjes. Waar komt dat vandaan?
Ik ben begonnen (in mei 2008) met een paar lijsten die ik op internet tegenkwam.
Deze heb ik met elkaar vergeleken en ik heb de fouten die ik tegenkwam eruit gehaald.
De gegevens van de Topografische Dienst stammen uit die tijd.
Ik heb niet steeds gekeken of de gegevens nog kloppen, dus er kan hier en daar iets veranderd zijn wat ik nog niet weet.
Toen ik een tijdje bezig was met deze site, kwam ik in contact met Frank van den Hoven, de maker van plaatsengids.nl.
Hij heeft in de vorige eeuw al eens een Topografische Gids van Nederland uitgegeven, met daarin 15000 steden, dorpen en gehuchten.
Dat boek heb ik destijds verslonden. De website plaatsengids.nl is eigenlijk de digitale versie van dat boek.
Het leek me handig om bij iedere plaats een link naar die website te zetten.
Tenslotte is een vermelding op die site ook een indicatie van de "status" van zo'n plaats.
Hoe compleet is je verzameling plaatsnaambordfoto's? Ga je nog veel foto's toevoegen?
De site bevat tegenwoordig diverse "verzamelingen" van foto's:
Bordfoto's: van iedere plaats in Nederland een foto met daarop een blauw en/of wit bord.
In november 2009 schreef ik trots op deze site dat deze verzameling COMPLEET was.
Maar iedere keer als ik dat zeg, blijkt er ergens een gehucht te bestaan met een bord dat ik nog niet heb.
Ofwel omdat gemeenten nieuwe bordjes plaatsen (Sellingerzwarteveen, Streukel), ofwel omdat het gehucht op geen enkele lijst stond.
Na Kerspel-Goor dacht ik compleet te zijn, maar toen bleken ook nog o.a. Weardebuorren, Schimmelarij en Keiendorp te bestaan.
En dan zijn er ook nog gemeenten in Limburg die nieuwe borden plaatsen met een Nederlandse en Limburgse naam erop (Gullepe, Wieërt).
Daarvan heb ik ook foto's, maar ik doe niet echt moeite om van iedere plaats een nieuwe foto te maken.
Dat geldt trouwens ook bij gemeentelijke herindelingen: hier en daar zul je foto's blijven aantreffen met oude gemeentenamen erop.
Zichtfoto's. Ik probeer van iedere grotere stad of dorp minimaal 1 zichtfoto te hebben.
Ik zal dit soort foto's aan de site blijven toevoegen, maar voor dergelijke foto's stel ik mezelf vrij hoge eisen. Dat betekent o.a. dat ik bij slecht weer niet zo gauw zulke foto's zal maken.
Het toevoegen van dit soort foto's gaat daarom in een vrij langzaam tempo.
Einde-bordfoto's. Aanvankelijk maakte ik deze foto's als het zo uitkwam (wegens de stand van de zon e.d.). Vanaf juni 2013 ben ik echt begonnen met verzamelen: in de voorgaande jaren had ik van ongeveer 20 procent al een foto.
Binnen 2 maanden heb ik de verzameling uitgebreid tot 30%. Het was dan ook erg mooi fotoweer...
Ik verwacht (ik schrijf dit in juli 2013) ergens in 2014 deze verzameling compleet te hebben. Het leuke is dat ik nu een excuus heb om sommige plaatsen waar ik in 5 jaar niet geweest ben, opnieuw te bezoeken.
Foto's van plaatsen zonder bord. Zoals ik eerder zei, maak ik van zo'n plaats soms een foto om te laten zien dat ik er geweest ben (en dat de plaats echt bestaat).
Ik ben niet heel erg fanatiek bezig om deze verzameling compleet te krijgen. Vaak is er in een gehucht niet veel om op de foto te zetten...
Gemeentebord-foto's. Ik ben in 2009 begonnen ook deze borden op de foto te zetten. Maar lang niet iedere gemeente heeft aparte borden aan haar grenzen staan.
Ik denk dat ik inmiddels de meeste borden wel op de foto heb.
Carnavalsbord-foto's. Ieder jaar is er een zeer korte tijd waarin ik zulke foto's kan maken, dus deze verzameling groeit vrij langzaam.
Trouwens, als je wil zien welke foto's recent zijn toegevoegd op deze site raad ik deze pagina aan.
Van de afgelopen maanden staan daar de plaatsen opgesomd die nieuwe foto's hebben.
Als er op die pagina een plaats vermeld staat wil dat niet zeggen dat ik voordien geen foto van die plaats had.
Eventuele oudere foto's heb ik dan meestal verwijderd.
Waarom zie ik soms 2 gemeenten op 1 webpagina en soms 1 gemeente op 2, 3, 4 of zelfs 5 webpagina's?
Ik heb zelf ervaren dat er soms wel erg veel foto's op 1 pagina kwamen. Daarom heb ik gemeenten soms opgesplitst zodat er maximaal 85 foto's op een pagina staan.
Ter compensatie heb ik gemeenten met heel weinig foto's bij elkaar op 1 pagina gezet. Daarbij hou ik wel rekening met de alfabetische volgorde.
Je noemde M. de Haan. Zijn er nog meer mensen met dezelfde afwij.. eh.. hobby?
Behalve Matjan de Haan en Frank van den Hoven zijn er nog enkele anderen die in de afgelopen jaren een fotoverzameling hebben opgezet, zoals Dick van den Hoven (geen familie) en Oek Hofstede.
Zij geven me af en toe tips over nieuw geplaatste borden.
Hoe is dit interview eigenlijk ontstaan?
Dit is eigenlijk helemaal geen interview. Het is meer een verzameling van dingen die ik kwijt wou.
Maar dit interview heeft, net als de meeste foto's van de website, een "voorpublicatie" gehad op wegenforum.nl.
De reacties daar zijn weer in deze uiteindelijke versie verwerkt.
Daarna heb ik in de loop der jaren deze tekst een paar keer up-to-date gemaakt.
En voor wie zich nu nog afvraagt wie de vragensteller is: dat ben ik gewoon zelf, in een schizofrene bui.
Dankmijwel voor dit gesprek!
Leidschendam, 5/10 mei 2009, 4 november 2009, 7 mei 2011, oktober 2011, 23 juli 2013, 23 december 2017.