i HARRY'S WEGNUMMERS
Onderdeel: NEDERLAND - plaatsnamen (Uitleg)
Alle foto's (tenzij anders vermeld): copyright Harry Fluks
<< | Hoofdpagina | Contact | >>
Voor antwoorden op vaak (of nooit) gestelde vragen zie ook de FAQ-pagina.

Welke plaatsen zijn er?

Bij het bepalen welke plaatsen er (officieel) zijn, ben ik aanvankelijk uitgegaan van een lijst die ik op internet vond (van ene "lokhora", de lijst is inmiddels niet meer aanwezig).
Deze lijst was waarschijnlijk gebaseerd op officiële opgaven van de gemeenten. Met name de interpretatie van wat een "gehucht" is verschilt nogal per gemeente. Soms bevat de lijst ook gewoon fouten.

Ik heb deze lijst aangevuld met eigen waarnemingen, een postcodebestand, gegevens van Plaatsengids.nl, gegevens van de BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen) en van de BRT (Basisregistratie Topografie).

Hoewel de BAG pas is opgezet nadat deze website al een tijdje bestond, beschouw ik vanaf 2013 de BAG-plaatsnamen meestal als officiële plaatsnamen.

Postcodebestand en BAG

De postcodegegevens heb ik gecontroleerd met een bestand van TPG Post van april 2011.
Voor de BAG-nummers heb ik de woonplaatsentabel van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) gebruikt (voor het laatst op 5 januari 2021).

Basisregistratie Topografie (BRT)

In november 2022, en opnieuw in januari 2024, kreeg ik BRT-gegevens van het Kadaster via J. Hogerwerf (dank!).
Het gaat om de plaatsnamenlijst uit de Basisregistratie Topografie, met inwoneraantallen per 1 juli 2021 / 1 juli 2023, berekend door het CBS (afgerond op vijftallen). Als een plaats in meer dan 1 gemeente ligt, gelden de BRT-gegevens voor alle delen samen. De data is dan bij alle gemeenten genoemd.

Plaatsengids.nl

De website www.plaatsengids.nl bevatte een overzicht en veel informatie over alle 15000 plaatsen die er in Nederland zijn of sinds 1840 geweest zijn. Ik heb de gegevens van beide sites met elkaar vergeleken, voor het laatst in of rond 2021. Helaas is deze website nu niet meer beschikbaar.

Eigen categorieën

Behalve de officiële BAG-indeling, postcodes en BRT-categorieën heb ik ook een eigen indeling gemaakt.
Een plaatsnaam kan op diverse manieren gebruikt worden: De plaatsnaam wordt niet altijd consequent gebruikt. Een officiële naam kan bijvoorbeeld een verzamelnaam zijn voor diverse bebouwde kommen (bijvoorbeeld Zoeterwoude; Katwijk). Of een bebouwde kom kan uit diverse officiële plaatsen bestaan (bijvoorbeeld Zaanstad).

Om enigszins orde aan te brengen, heb ik iedere plaatsnaam ingedeeld in een van de volgende categorieën, waarbij 2 aspecten een rol spelen: hoe staat een plaats in de BAG en hoe staat de plaats "ter plaatse" aangegeven.
Officiële plaatsnamen zijn rechtopgedrukt, de andere zijn schuingedrukt. Vervolgens geeft de kleur aan hoe de plaats (al of niet) op een bord staat.



Schematisch:

Erkend (eigen postcode) Niet erkend
Blauw kombord BagKom ExtraKom en ExtraKomIndustrie en ExtraKomRecreatie en Bijzonder
Wit bord buiten een kom BagGehuchtGehucht
Wit bord binnen een kom BagBijzonderWijk en Stadsdeel
Alleen op wegwijzers Wwijzers
Geen bord binnen een kom WijkZonderBord en StadsdeelZonderBord
Geen bord buiten een kom BagBuitenGehuchtZonderBord en AlleenOpKaart

BagKom Officiële naam, gelijk aan bebouwde kom

Dit is de eenvoudigste categorie en tevens de meest voorkomende.

BagGehucht Officiële naam, gelijk aan plaatsnaam zonder bebouwde kom

Er zijn in Nederland nog enkele officiële plaatsen zonder kom. Bijvoorbeeld Luddeweer (gem. Midden-Groningen).

BagBuiten Officiële naam, geen enkel bord

Dit zijn delen (buitengebieden) van plaatsen die in een andere gemeente liggen, zoals Biervliet, Kerk-Avezaath.

BagBijzonder Officiële naam, bijzonder geval

Plaatsen als Zaandijk (onderdeel van de bebouwde kom Zaanstad), Europoort (officiële naam die alleen op wegwijzers voorkomt), Oost-, West- en Middelbeers (officiële naam die nergens op borden voorkomt)

ExtraKom / ExtraKomIndustrie / ExtraKomRecreatie Bebouwde komnaam, onderdeel van een andere officiële plaats

Dit komt vrij veel voor: de gemeente vindt dat een dorp geen officiële plaats is, terwijl het in alle opzichten een afzonderlijk dorp is. Bijvoorbeeld Zunderdorp (bij Amsterdam), Hoogkerk (bij Groningen).
Het komt ook voor dat een plaats uit meerdere kommen bestaat die allemaal dezelfde naam hebben. Bijvoorbeeld Den Haag, waarbij de kom Leidschenveen-Ypenburg niet onder die naam aangegeven staat, maar simpelweg als Den Haag.
Zulke kommen hadden (van mij) een eigen naam moeten hebben. Ik som ze (nog) niet op op deze website.

Bijzonder Bebouwde kom die diverse plaatsen omvat, ieder met een eigen officiële naam

Plaatsen als Zaanstad, Stede Broec (Grootebroek + Lutjebroek + Bovenkarspel).

Gehucht Plaatsnaam buiten de bebouwde kom

Vele gehuchten worden met (meestal) witte borden aangegeven.

Wijk / Stadsdeel Onderdeel van een bebouwde kom met een eigen naam

Meestal gaat het hier om dorpen die door een naburige dorp of stad zijn geannexeerd. De plaatsnaam wordt dan vaak nog op een wit bord aangegeven als "wijknaam". Stadsdelen zijn grotere eenheden die zelf weer zijn onderverdeeld in wijken.

Wwijzers Alleen aangegeven op (blauwe) wegwijzers

Sommige gehuchten hebben geen enkel bord, maar staan wel op wegwijzers. Hierbij tel ik witte wegwijzers met zwarte letters (voor delen van plaatsen) niet mee. Fietswegwijzers (rood op wit) wel.

GehuchtZonderBord / AlleenOpKaart Nergens officieel aangegeven plaatsnaam

Er zijn vele gehuchten die alleen op kaarten staan aangegeven. Of als straatnaam zijn overgeleverd. Deze website bevat alle namen die in de BRT (Basisregistratie Topografie) vermeld zijn. Als Plaatsengids.nl of ik vinden dat het echt een plaats is, heeft het de categorie GehuchtZonderBord. Anders is het AlleenOpKaart.

WijkZonderBord / StadsdeelZonderBord Nergens officieel aangegeven wijk / stadsdeel

Het gaat hier voornamelijk om voormalige dorpen en gehuchten die nu geannexeerd zijn door een bebouwde kom. Deze website bevat geen volledige lijst in deze categorie.



Een complicerende factor zijn nog de plaatsen met meer dan 1 naam, zoals de tweetalige plaatsen in Fryslân (Friesland). Hier is de komnaam vaak tweetalig en soms uitsluitend Fries, terwijl de officiële naam uitsluitend Nederlands is. In zulke gevallen vermeld ik de tweede plaatsnaam afzonderlijk.
<< Vorige pagina | (Deze pagina is gegenereerd door AweGen 5.19 op 2025-04-12) | Volgende pagina >>